De Yangtze rivier

De Yangtze, ook wel de Jangtsekiang genoemd, is de langste rivier in China. De rivier is 6276 kilometer lang. De Yangtze ontstaat in het Tanggula gebergte in de provincie Qinghai. De rivier stroomt van West-China naar Oost-China en passeert daarbij elf provincies: Qinghai, Tibet, Yunnan, Sichuan, Chongqing, Hubei, Hunan, Jiangxi, Anhui, Jiangsu en Shanghai. De rivier mondt uit in de Oost-Chinese Zee. De rivier wordt soms ook wel gezien als de scheidslijn tussen Noord-China en Zuid-China.

Aan de monding van de Yangtze ligt de grootste stad van China, Shanghai. Sinds 1950 is het gebied rond de rivier belangrijk voor de economie van China.

overzichtskaart met de Yangtze rivier, China en omliggende landen

De Yangtze Delta

De Yangtze Delta is een typische, door een getij gedomineerde delta. Een delta is een stelsel van aftakkingen van een rivier die uitmondt in een zee of een meer. Naast het water, wordt er ook sediment (zand en klei) meegenomen. 6000 tot 7000 jaar geleden was de Yangtze delta nog niet helemaal gevormd. De noordelijke kustlijn van het gebied lag ongeveer 300 kilometer ten westen van de huidige kustlijn. Sindsdien daalde de zeespiegel en nam de temperatuur af, waardoor de oevers van de Yangtze zich met een lichte helling uitstrekten richting de zeebodem. Door de golven ontwikkelden zich op de hellingen langzaamaan zandbarrières voor de kust. Dit zorgde ervoor dat meertjes en vijvers zich konden vormen. Een van deze meren is Taihu, dit is het grootste meer in de delta met een oppervlakte van 2250 km2. Het deltagebied is ongeveer 110.800 km2 en ligt niet hoger dan 5 meter boven zeeniveau. Het grootste gedeelte van de delta ligt in de ingesneden vallei die gevormd is tijdens de laatste ijstijd door de Yangtze rivier. De delta begint na Zhenjiang en bevat een groot aantal aftakkingen, meertjes en oude rivierbeddingen.

De delta wordt verdeeld in drie delen:

- De hoofddelta; dit is de zone waarin de afzettingen worden beïnvloed door de getijden;

- De zuidelijke oevers;

- De noordelijke oevers.

De Yangtze rivier

Zoals eerder benoemd is de Yangtze rivier de langste rivier in China. Het stroomgebied van de rivier heeft een oppervlakte van 1,8 miljoen km2 en de rivier heeft een waterafvoer van 921 km3/jaar. De breedte van de Yangtze in de delta tot aan de stad Jiangyin, varieert van 1,6 tot 3,2 kilometer. Verder stroomafwaarts wordt de rivier geleidelijk breder en wordt de delta een groot estuarium met een breedte van ongeveer 80 kilometer richting de monding van de rivier. Een estuarium is een brede en meestal trechtervormige monding van een rivier. Hierbij wordt het zoete water van de rivier gemengd met het zoute water van de zee, waardoor er brak water ontstaat. Voordat de Yangtze de Oost-Chinese Zee in stroomt, scheidt de rivier zich in twee armen die afzonderlijk van elkaar de zee in stromen. Tussen de rivieren ligt het eilandje Chongming, die in de loop der eeuwen ontstaan is door afzettingen van alluvium. Rond 1200 was het eiland groot genoeg voor een bevolking om te wonen. Nu is het eiland ongeveer 1400 km2 en heeft het bijna 700.000 inwoners.

Bescherming tegen het water

De regio van de Yangtze delta ligt amper boven zeeniveau. Tijdens grote overstromingen, staat het deltagebied helemaal onder water. De getijden van de Oost-Chinese Zee hebben vanaf de monding van de Yangtze tot 400 kilometer stroomopwaarts invloed op de rivier. Het maximale bereik van de getijden in de monding is ongeveer 4 tot 5 meter. Om het gebied te beschermen tegen overstromingen zijn de oevers van de rivieren opgehoogd. Er is ongeveer voor 2740 kilometer aan dijken gebouwd op de oevers van de Yangtze. De meren worden beschermd door dammen. Een voorbeeld hiervan is het Qingjian Reservoir, dit is een reservoir waar 5,5 miljoen m3 water in opgeslagen kan worden. De delta wordt tegen de zee beschermd door twee enorme oevers die voor het grootste gedeelte bedekt zijn met steen.

De rol van de Yangtze rivier

De Yangtze speelde een grote rol in de historie, de cultuur en de economie van China. De rivier wordt al duizenden jaren gebruikt voor onder andere water, irrigatie, transport en industrie. De Yangtze vervoert per jaar een heleboel sediment naar de monding van de rivier. Meer dan 600 miljoen ton aan modder en slib wordt er getransporteerd naar de monding van de delta, waardoor het water ongeveer 120 kilometer voor de samenvloeiing met de zee troebel en brak wordt. De Yangtze heeft een zwevende sedimentbelasting van 470 miljoen ton per jaar. Deze hoeveelheid sediment zorgt er ook voor dat er nieuw land ontstaat. Er wordt geschat dat elke 70 jaar de delta ongeveer 1 mijl richting zee opschuift (ongeveer 2 kilometer per eeuw).

In de Yangtze delta wordt er intensief gebruik gemaakt van landbouwgrond. Dit komt onder andere door de vruchtbare grond, het warme en natte zomerklimaat en de beschikbaarheid van water. De onderste regio van de Yangtze werd dan ook lang gezien als de graankorf van China, maar de productiviteit wordt nu bedreigd door indringing van zout water, wat een gevolg is van de stijgende zeespiegel. Daarnaast zakt de grond door het onttrekken van het grondwater.

kaart waarin de groei van het Chongming eiland wordt laten zien

In deze illustratie is de groei van het eiland Chongming te zien

kaart waarin het gebied van de Yangtze delta wordt aangegeven

In deze kaart is te zien waar het gebied van de Yangtze delta ligt

Klimaat

De Yangtze Delta heeft een vochtig subtropisch klimaat. Een kenmerk van een vochtig subtropisch klimaat is dat er over het algemeen veel neerslag valt (zie grafiek). De meeste neerslag valt in de zomer. De zomers zijn heet en nat met veel onweer en heel soms tropische cyclonen. De winters zijn vaak koud met veel sneeuwval en zware stormen. Dit komt door de westenwind die van west naar oost draait. De lente en de herfst zijn warm. In de klimaatclassificatie van Köppen wordt het ook wel een Cfa of Cwa klimaat genoemd. Cfa staat voor een vochtig subtropisch klimaat en Cwa voor een droog subtropisch klimaat. Shanghai heeft een Cfa klimaat.

overzichtskaart van China met de klimaatclassificatie van Köppen

Geomorfologie

Zoals eerder benoemd, ontspringt de Yangtze rivier in het Tibetaanse Hoogland (ook wel het Qinghai-Tibetaans Plateau genoemd). Dit gebeurt op een hoogte van 6000 meter. Het Tibetaanse Hoogland komt nog steeds omhoog, omdat de Indiase- en de Euraziatische tektonische plaat met elkaar in botsing komen. Het gesteente bestaat uit een verzameling van sedimentaire, stollingsrijke en metamorfe gesteenten uit de zee. Wanneer de Yangtze afdaalt van het Tibetaanse Hoogland, stroomt het langs diep geërodeerde bergplateaus die bestaan uit Paleozoïcum en Mesozoïcumrotsen. Deze zijn ongeveer 350 tot 150 miljoen jaar oud. In de benedenloop stroomt de Yangtze rivier over een stroomgebied dat zich vult met Cenozoïsch materiaal dat ongeveer tussen de 65 en 25 miljoen jaar oud is. Het uitbouwen van delta’s gebeurde op veel plaatsen tijdens de Holocene zeespiegelstijging, met name in de laatste 8500 tot 6500 jaar.

De Yangtze delta grenst aan een tektonische opheffingszone (bodem beweegt omhoog) in het westen en heeft te maken met verzakkingen. De overgangszone tussen de opwaartse en neerwaartse druk is het gebied tussen Zhenjiang en Yang-zhou. De diepte van de bodem neemt langzaamaan toe van het westen naar het oosten. Bij Zhenjiang is het 100 meter en bij de riviermond tussen de 350-400 meter diep. De dikte van de Holocene sedimenten neemt ook zeewaarts toe.

Ecologie

In de Yangtze delta zijn veel wetlands te vinden. Wetlands zijn landen die verzadigd zijn met water en waar planten voor komen die natte bodems en een laag zuurstofgehalte bij de wortels kunnen verdragen. Veel natuurlijke wetlands zijn veranderd in rijstvelden of visvijvers, maar er ontstaan weer nieuwe natuurlijke wetlands door ophoping van sediment. Zoals aan de oostkust en westkust van het Chongming eiland. Sinds 1950 is meer dan 57% van de ‘coastal wetlands’ verdwenen in China. Coastal wetlands omvatten alle wetlands in kustwateren, het hele gebied van waaruit de getijdenstromen naar de oceaan of binnenzeeën afvloeien. Ook de grote zeeweringen die in de wetlands gebouwd zijn aan de kust, zorgen voor een risico voor de biodiversiteit.

Biodiversiteit

Het stroomgebied van de Yangtze heeft een rijke biodiversiteit. Van bergen tot vruchtbare wetlands en van bossen tot drukke waterwegen. De Yangtze heeft een breed scala aan natuurlijke ecosystemen gecreëerd. Deze ecosystemen zijn een belangrijk leefgebied voor onder andere het sneeuwluipaard, de reuzenpanda, en de Indische bruinvis. De reuzenpanda is alleen te vinden in de bossen die voorkomen rond de bovenloop van de Yangtze. De Indische bruinvis komt voor in de middenloop en de benedenloop van de rivier.

Chongming Dongtan Nature Reserve

Het Chongming Dongtan Natuurreservaart ligt in de monding van het Yangtze estuarium op het eiland Chongming. De wetlands bevatten de enige en het grootste natuurlijke wad in het Yangtze estuarium. De rijke natuurlijke hulpbronnen van de wetlands bevatten een bloeiende wad vegetatie, goed ontwikkelde wadkreken en verschillende benthos (een verzamelnaam voor alle organismen die op de bodem leven van zoute en zoete wateren, de bentische zone).

Een groot deel van de wetlands bestaan uit planten zoals Phragmites en de inheemse Scirpus mariqueter (grassoorten). Deze grassen spelen een grote rol bij het zuiveren van het water, weerstaan van stormvloeden en het beschermen van de kustlijn tegen erosie. De wetlands dienen voor 111 soorten trekkende watervogels als tussenstop en/of als plek om te overwinteren. Onder deze vogels zitten ook een aantal wereldwijd bedreigde soorten, zoals de lepelbekstrandloper (Eurynorhynchus pygmeus), de kleine lepelaar (Platalea minor) en de monnikskraanvogel (Grus monacha). Daarnaast is het gebied ook een belangrijk leefgebied voor de ernstig bedreigde Chinese steur (Acipenser sinensis). In het gebied komen 94 soorten zoetwater-, zeewater- en trekvissen voor. Deze zijn goed voor meer dan 80% van het totaal aantal vissoorten in het Yangtze estuarium.

Yangtze River Estuary Chinese Sturgeon Nature Preserve

Het doel van de Yangtze River Estuary Chinese Sturgeon Nature Preserve is het redden van ernstig bedreigde soorten en het herstellen van de natuurlijke ecologie van de Yangtze rivier. De architectenbureaus Ennead Architects en Andropogon Landschape Architects hebben een gebouw, met een oppervlakte van 427.000 m2 ontworpen waarin een tentoonstellingsruimte komt inclusief een aquarium en een onderzoeksruimte. Bekijk de site van Ennead voor meer informatie!

afbeelding met 3 diersoorten (lepelbekstrandloper, monnikskraanvogel, Indische bruinvis) en 2 plantsoorten (Phragmites australis en Scirpus) erop.

Deze afbeelding laat een aantal plant- en diersoorten zien die voorkomen in het gebied

Stedelijke ontwikkeling

De Yangtze delta is al duizenden jaren een van de meest ontwikkelde gebieden in China. Gevolgen van de snelle verstedelijking de afgelopen 30 jaar zijn bijvoorbeeld uitputting van natuurlijke hulpbronnen, negatieve effecten op het milieu en schade aan de ecosysteemfuncties.

Geschiedenis

Sinds de 4e eeuw is de Yangtze delta belangrijk geweest op cultureel, economisch en politiek gebied. Vanaf de 9e eeuw is de Yangtze delta het dichtstbevolkte gebied in China en zelfs een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Vanaf het midden tot het einde van de Dang-dynastie (618-907) werd de Yangtze delta een economisch centrum en voor de late Tang-dynastie werd het gebied het belangrijkste agrarische, economische en industriële centrum. Later, in de Song-dynastie (1127-1279) werd de delta op economisch gebied nog belangrijker. Tijdens de Ming (1368-1644) en Qing-dynasties (1644-1911), werd de delta een groot economisch centrum voor het land en speelde het gebied ook een belangrijke rol in de landbouw en industrie. Tussen 1735 en 1796 begon Shanghai zich te ontwikkelen en werd het de grootste haven in het Verre Oosten. De Yangtze delta werd toen het eerste geïndustrialiseerde gebied in China. In 1997 werd de Yangtze Delta Economische Zone opgericht.

Stedelijke ontwikkeling en klimaatverandering

De snelle verstedelijking draagt bij aan de klimaatverandering door de koolstofcyclus en andere biochemische processen te veranderen. Door de grote bevolking en het verstedelijkingsproces, is er veel koolstofuitstoot door huishoudelijke activiteiten, transport en industriële activiteiten. Daarnaast wordt er een gebouwde omgeving gecreëerd die moeilijk aan te passen is aan de klimaatveranderingen. Tussen 1990 en 2001 is de koolstofdioxide uitstoot van China gestegen met 823 miljoen ton. Tussen 2002 en 2007 is deze hoeveelheid verdubbeld en in 2008 heeft China de uitstoot in de wereld verdubbeld. Ook heeft het veranderde landgebruik gezorgd voor het hitte-eiland effect. Dit houdt in dat de temperatuur in stedelijk gebied hoger is, dan in het landelijk gebied. De vele en hoge bebouwing houdt de warmte in de stad vast. Daarnaast is er in de stad steeds minder verkoelende vegetatie. Dit zorgt ervoor dat de nachttemperatuur met zo’n 1 tot 5 graden Celsius wordt verhoogd.

Stedelijke ontwikkeling en water

Het snelle verstedelijkingsproces, de snelle industrialisatie en de uitbreiding van stedelijk gebied in de Yangtze delta heeft de wetlands en de riviernetwerken grotendeels vernietigd. Meer dan 60% van de grote meren en ongeveer de helft van de 197 gecontroleerde rivieren zijn zwaar verontreinigd door onder andere afvalwater, mineralen en ammoniumnitraat. Deze verontreinigingen in het water brengen schade toe aan de biodiversiteit.

De Drieklovendam

Om water op te slaan, overstromingen te minimaliseren, hydro-elektrische krachten te leveren en irrigatie te faciliteren, zijn er meer dan 50.000 dammen gebouwd sinds 1950. De grootste dam ter wereld, de Drieklovendam, heeft invloed op de rivier en de delta. Een van de meest zichtbare effecten van de Drieklovendam zal het, op grote schaal, verlies van leefgebied en/of fragmentatie zijn. Een ander probleem is dat er veel minder sediment in de benedenloop van de rivier terecht komt. Doordat de stroming langzamer is voor de dam, zal het meeste sediment daar terecht komen. Minder sediment in de benedenloop van de rivier heeft 3 effecten:

1. De oevers zullen kwetsbaarder worden voor overstromingen;

2. Shanghai ligt op een enorme sedimentaire vlakte. Het aankomende slib versterkt deze vlakte. Hoe minder slib er bij deze vlakte terecht komt, hoe kwetsbaarder Shanghai wordt voor overstromingen;

3. Bentische sedimentopbouw zorgt voor een verminderde aquatische biodiversiteit.

afbeelding van de groei van shanghai vanaf 2006 tot 2014

De groei van de Yangtze delta in 3 fases: 2006, 2010 en 2014. Hoe roder het gebied, hoe hoger de verstedelijking in het gebied